راهنمای کامل اصول مراقبت از نوزاد برای والدین تازه‌کار

وقتی صاحب نوزاد می‌شوید، گویی پا به دنیایی جدید و ناشناخته گذاشته‌اید. دنیایی که در آن ترکیبی از عمیق‌ترین شادی‌ها و البته، نگرانی‌های تازه را تجربه می‌کنید. ممکن است از همان دقایق ابتدایی سوالات بی‌شماری ذهن شما را درگیر کند. برای خیلی از موارد سعی می‌کنید پاسخ سوال خود را جستجو کرده، از افراد با تجربه بپرسید و یا در کتاب‌ها و مقالات معتبر پزشکی به دنبال جواب باشید تا بتوانید به بهترین شکل مراقب موجود کوچک و ظریف خود باشید.

15 نکته برای نگهداری از نوزادان

جدول مراقبت نوزاد

برای والدینی که می‌خواهند پیگیر تمامی مراحل رشد نوزاد خود باشند، جدول مراقبت از نوزاد خیلی کاربردی است. حرکت طبق این جدول تکامل نوزاد می‌تواند برای والدین هیجان‌انگیز و لذت‌بخش باشد، زیرا تمامی مراحل وابستگی و پیش رفتن به سوی مهارت‌های فیزیکی و حرکتی را در نوزاد خود با دقت بیشتری شاهد خواهید بود. قطعا برای شما جالب است وقتی دقیقا به این نکته توجه می‌کنید که کودک شما تفاوت بوی شیر مادر و شیرخشک را در ماه اول تشخیص می‌دهد. در واکنش به تحریک، دست و پاهایش را جمع می‌کند که به آن رفلکس مورو گفته می‌شود و یا اینکه رفته رفته می‌تواند مزه‌ها را تشخیص دهد. این جدول می‌تواند به شما کمک کند که جزئیاتی را در مورد کودک خود متوجه شوید که بسیار آنها را دوست خواهید داشت. 

برای شستن لباس کودک با ماشین لباسشویی می‌توانید از راهنمای موجود در بلاگ گلدیران استفاده کنید.

زبان بدن و حرکات نوزاد

زمانی که نوزاد دست‌هایش را تکان می‌دهد، ممکن است شگفت‌زده شده باشد و یا اینکه در آن لحظه واکنش خود را در مقابل احساسی همانند عدم حمایت مثل ترس افتادن از بلندی و ... نشان دهد. گره کردن مشت گاهی نشان‌دهنده‌ی آن است که نوزاد گرسنه بوده و یا اینکه استرس دارد. اگر کودک نازنین شما لگد می‌زند و پاهایش را تکان می‌دهد، شاید خوشحال است و یا دلش می‌خواهد بازی کند. لگد زدن کودک باعث می‌شود که برای چهار دست و پا راه رفتن آماده شود. در نهایت اگر نوزادتان چشم‌هایش را می‌مالد، احتمالا خوابش می‌آید و یا ممکن است دلش برای بازی کردن تنگ شده باشد. پس اگر در این شرایط تلاش شما برای خواباندن کوچولوی دوست داشتنی بی‌نتیجه ماند، پس نیاز به بازی کردن دارد.

خواب نوزاد و نکاتی در مورد استراحت نوزاد

اصول ایمنی خواب (SIDS)

• همیشه به پشت: نوزاد را برای خوابیدن حتماً به پشت بخوابانید.
• تخت خالی: محل خواب باید کاملاً خالی باشد؛ از بالش، پتوهای سنگین، عروسک و دور تختی خودداری کنید.
• محیط خواب: بهترین مکان خواب در 6 ماه اول، اتاق والدین اما در تخت یا گهواره مخصوص خودش است. دمای اتاق باید مطبوع باشد و از لباس بیش از حد پرهیز کنید.

تغذیه نوزاد

تغذیه بر اساس تقاضا (On-Demand)

قانون طلایی این است: هر زمان نوزاد علائم گرسنگی نشان داد، به او شیر بدهید. نوزادان معده بسیار کوچکی دارند (در روز اول به اندازه یک گیلاس!) و شیر مادر نیز به سرعت هضم می‌شود؛ بنابراین طبیعی است که در هفته‌های اول، هر 1.5 تا 3 ساعت یکبار (حدود 8 تا 12 بار در شبانه‌روز) نیاز به شیر خوردن داشته باشند. این تغذیه مکرر برای رشد سریع آنها در 6 ماه اول حیاتی است.

علائم گرسنگی

• منتظر گریه نمانید؛ گریه آخرین علامت گرسنگی است.
• علائم اولیه شامل چرخاندن سر به طرفین، مکیدن دست‌ها، لب‌ها یا زبان زدن و بی‌قراری خفیف است.

کفایت شیر

بهترین راه برای اطمینان از اینکه نوزاد شیر کافی دریافت می‌کند، شمارش پوشک‌های خیس است. پس از هفته اول، نوزاد باید روزانه حداقل 6 پوشک کاملاً خیس و 3 تا 4 بار دفع مدفوع داشته باشد. همچنین وزن‌گیری مناسب در معاینات پزشکی، شاخص اصلی سلامت تغذیه است.

گرفتن آروغ نوزاد

نوزادان هنگام شیر خوردن مقداری هوا نیز می‌بلعند. این حباب‌های هوا در معده کوچک آن‌ها جمع شده و باعث احساس پری کاذب، ناراحتی، گاز و بی‌قراری می‌شود. بنابراین، آروغ گرفتن یک مرحله ضروری پس از هر بار تغذیه است.

روش‌های صحیح آروغ گرفتن

1. روی شانه: نوزاد را به صورت عمودی روی شانه خود نگه دارید، به طوری که چانه‌اش روی شانه شما قرار گیرد. با یک دست باسن او را حمایت کنید و با دست دیگر به آرامی پشت او ضربه بزنید یا ماساژ دهید.
2. نشسته روی پا: نوزاد را روی پای خود بنشانید. با یک دست سینه و سر او را حمایت کنید و او را کمی به جلو متمایل کنید. با دست دیگر به پشتش ضربه بزنید.
3. دمر روی پا: نوزاد را روی شکم روی پاهای خود بخوابانید، به طوری که سرش کمی بالاتر از سینه‌اش باشد و با دست دیگر پشت او را ماساژ دهید.

بهداشت و تعویض پوشک نوزاد

مراقبت از بند ناف

تا زمانی که بند ناف نیفتاده است، باید آن را تمیز و خشک نگه دارید. لبه پوشک را زیر بند ناف تا بزنید تا با ادرار تماس پیدا نکند. اگر پایه بند ناف کمی ترشح داشت، می‌توانید با پنبه آغشته به کمی الکل سفید آن را تمیز کنید.

حمام کردن

تا قبل از افتادن بند ناف، بهتر است نوزاد را با اسفنج مرطوب تمیز کنید (حمام اسفنجی). پس از آن، 2 تا 3 بار حمام در هفته کافی است. دمای آب باید ولرم (حدود 37 درجه سانتی‌گراد) باشد.

تعویض پوشک

مدفوع اولیه نوزاد ماده‌ای سیاه و قیرمانند به نام "مکونیوم" است. پس از چند روز، رنگ آن به زرد خردلی یا قهوه‌ای روشن تغییر می‌کند. برای جلوگیری از سوختگی ادراری، پوشک را مرتب تعویض کنید و هنگام تمیز کردن دختران، از جلو به عقب پاک کنید. استفاده از کرم‌های محافظ حاوی زینک اکساید توصیه می‌شود.

گریه؛ تنها زبان نوزاد

شنیدن گریه نوزاد می‌تواند برای والدین تنش‌زا باشد. گریه تنها راه ارتباطی اوست و ممکن است به دلیل گرسنگی، خستگی، کثیف بودن پوشک، گرم یا سرد بودن، نیاز به آغوش یا تخلیه انرژی باشد.

روش‌های آرام کردن نوزاد

• قنداق کردن (Swaddling): پیچیدن نوزاد در پتوی نازک حس امنیت رحم را تداعی می‌کند. به محض توانایی غلت زدن، قنداق کردن باید متوقف شود.
• حرکت و صدا: تکان دادن آرام، راه رفتن با نوزاد، و استفاده از صداهای یکنواخت مانند صدای سفید می‌تواند آرامش ایجاد کند.

 علت گریه‌ی نوزاد

شاید برای شما جالب باشد که بدانید نوزاد در روزهای اول ممکن است بدون هیچ دلیل خاصی گریه کند. البته اگر گریه دائمی است بهتر است با پزشک کودکتان مشورت کنید. حواستان باشد که نوزادتان همیشه عشق، علاقه و توجه را از شما دریافت می‌کند و هرچند که بسیار کوچک است اما می‌تواند توجه همراه با عشق و مهربانی شما را متوجه شود. پس اگر کودک شما گریه می‌کند اما فکر می‌کنید همه چیز هم مرتب است، با محبت به او توجه کنید.

اگر کودک به دلیل گرسنگی گریه کند، معمولا آرام گریه خواهد کرد. تا دو ماهگی ممکن است کودک هر 2 ساعت یکبار به غذا نیاز داشته باشد. به طور کلی گریه کردن نوزاد می‌تواند به دلیل گرسنگی، قولنج، خستگی، نیاز به تعویض پوشک، احساس گرما یا سرما، احساس ناراحتی و یا نیاز به در آغوش کشیده شدن باشد.

 دکوراسیون اتاق نوزاد

یکی از مواردی که برای هر پدر و مادری اهمیت دارد، اتاق کودک است. البته ممکن است گاهی به زیبایی اتاق بیشتر اهمیت داده شود ولی بهتر است در کنار آن به آرامش فضای اتاق کودک نیز توجه کنید. یکی از نکات مهم، رنگ دیوارها و فضای اتاق است. توصیه می‌شود برای تمامی دیوارها و فضا از رنگ‌های گرم استفاده نکنید، زیرا ممکن است به دلیل افزایش هیجان نوزاد، موجب بی‌خوابی و کلافه شدن و یا حتی گریه کردن او شود. رنگ‌های خنثی، رنگ‌های سرد و یا رنگ‌های پاستلی می‌تواند مناسب‌تر باشد اما در این حالت بهتر است اجزای اتاق و وسایل متمایل به رنگ‌های گرم باشند. در مورد تختخواب نوزاد بهتر است دقت داشته باشید که فاصله‌ی بین نرده‌های تخت بیش از 6 سانتی‌متر نباشد. همچنین اتصالات و بست‌های آن تیز نباشد. بهتر است نرده‌ها ثابت بوده و متحرک نباشد. توصیه می‌شود تخت کودک را نزدیک پنجره و یا زیر آویز و لوستر قرار ندهید و در نهایت بهتر است برای اتاق کودک تم خاصی در نظر بگیرید که می‌تواند شخصیت‌های کارتونی، طبیعت، آسمان، ستاره و ... باشد.

 لباس نوزاد

معمولا خرید لباس‌های رنگارنگ بامزه برای نوزاد خیلی دلچسب است و پدر و مادرها دوست دارند انواع لباس‌های فانتزی و یا معمولی را در رنگ‌های متفاوت برای نوزادشان خریداری کنند. اما بهتر است در مورد لباس‌ نوزاد برخی نکات را مد نظر قرار دهید. به شما پیشنهاد می‌کنیم تعداد زیادی لباس نخرید زیرا کودک شما به سرعت رشد کرده و دیگر نمی‌تواند از تمامی این لباس‌ها استفاده کند. به جنس لباس و اینکه آیا ممکن است موجب حساسیت شود یا خیر، توجه داشته باشید. بهتر است لباس‌هایی خریداری کنید که راحت‌تر می‌توانید به تن نوزاد خود بپوشانید و هنگام انتخاب لباس به دکمه‌ها و زیپ‌ها و عوض کردن پوشک هم دقت داشته باشید. برای شستشوی لباس‌ها و از بین بردن لکه‌های لباس نوزاد می‌توانید راهنمای از بین بردن لکه لباس در لباسشویی را مطالعه کنید. اگر در مورد سایز لباس نوزاد شک دارید، بهتر است لباس بزرگ‌تر را انتخاب کنید تا بعدها برای کودک شما قابل استفاده باشد. حتما برای کودک خود شلوارهای راحت خریداری کنید تا پوشاندن به تن کودک و قسمت کمر آن برای کودک راحت باشد. در نهایت خاطرتان باشد به دلیل مواد شیمیایی که ممکن است برای زیباتر به نظر رسیدن لباس‌ها استفاده شده باشد، قبل از استفاده آنها را شستشو دهید. در این مورد می‌توانید به راهنمای دکمه های ماشین لباسشویی ال جی و یا برنامه ماشین لباسشویی ال جی مراجعه کنید.

پدر و مادرها برای پرورش فرزندشان تمام تلاش خود را می‌کنند و در سختی‌های زندگی بسیاری از اولویت‌های زندگی‌شان را با توجه به حضور فرزند خود در نظر می‌گیرند، تا فرزندی نیک‌نام و سربلند پرورش دهند و سهمی موثر و مفید در جهان پیرامون خود داشته باشند. تمامی والدین آنقدر که مهربان و فداکارند، مفاهیم عمیقی همانند ازخود گذشتگی، مهربانی و عشق را تحقق می‌بخشند و در تمامی لحظات زندگی خود همینقدر که بدانند حال فرزندشان خوب است و سعادتمند است، آنها هم خوشحال خواهند بود. در پایان این مقاله از پدران و مادران عزیز که سرشار از عشق و مهربانی هستند سپاسگزاریم و برای ایشان آرزوی سلامتی داریم.